Experience and Techniques
in Non-linear Architecture

Asma Germe Yapı

Teknik Destek

Asma germe yapılarının sınıflandırılması, çekme kuvvetlerinin yapıya etki ettiği düzlemde yapılır. Bu bağlamda, asma germe sistemler aşağıdaki tiplere ayrılır.

1.Lineer Asma Germe Sistemler

Lineer yapılar, asma germe yapıdaki tüm elemanların lineer çekme kuvvetlerinin etkisinde olduğu sistemlerdir. Bu doğrusal elemanlar, basınç elemanları tarafından desteklenir, ancak ana yükler germe elemanları tarafından gerçekleştirilir. Bu yapıların yaygın örneği halatlı asma köprülerdir. Ana taşıyıcılar basınç elemanı görevi görür, ancak tüm yük gergin olan halatlar tarafından taşınır. Doğrusal asma germe yapıları ayrıca aşağıdaki tiplerde sınıflandırılır,

  • Asma köprüler
  • Drapeli halatlar
  • Halatlı kirişler veya kafes kirişler
  • Halat makas sistem
  • Düz gergi kabloları

2.Üç boyutlu 3D Asma Germe Sistemler

Üç boyutlu asma germe yapılar, basıncın kolona ve zemine aktarıldığı, esas olarak gerilme halinde olan elemanların birleşiminden oluşur.Üç boyutlu asma germe yapılar aşağıdaki tiplerde sınıflandırılır:

  • Bisiklet tekerleği (yatay yönlü çatı olarak kullanılabilir)
  • 3D halat makas sistemi
  • Germe yapıları

3. Yüzey Gerilmeli Asma Germe Sistemler

Yüzey gerilmeli asma germe yapılar, diğer 2  yapı kategorisi ile aynıdır, ancak yüzey elemanları taşıyıcı elemanlarıdır. Membran örtü germe yapıları, taşıyıcı kolonların özel olarak tasarlanmış ve gergin durumdaki örtüyü tuttuğu sistemlerdir. Yüzey gerilmeli asma germe yapılar aşağıdaki tiplerde sınıflandırılır:

  • Tekstil kumaş yapılar
  • Öngermeli membran yapılar
  • Pnömatik şişme yapılar
  • Izgara kabuk yapılar

Asma Germe Yapılarda kullanılan dört temel form;

 1. Konik Form

Geniş alanları kaplamak için son derece etkili olan konik yapı, çadır benzeri şekliyle kolayca tanımlanır. Konik tasarımlar, tekli veya çoklu taşıyıcılara sahip olabilir. Her iki tasarım seçeneğinde de membran örtü, zirvedeki bir halka ile alt bölgedeki taşıyıcı kolonlar arasında gerilir. Konik sistemler, özellikle yüksek yağmur veya kar yükü alan bölgelerde etkili şekilde kullanılırlar.

2. Hypar veya Antiklastik Form

Estetik açıdan hoş görünümü nedeniyle tercih edilen membran yapıların içerisinde en yaygınlarından biri olan hiper (hiperbolik paraboloit) şekiller, yükseltiler arası form bulma ve su akışı ile fonksiyonel ve dikkat çekicidir. Bu yapılar, stabiliteleri için antiklastik olarak da bilinen iki karşıt eğriliğe dayanır. Bu tip yapı, bina arası kapamaları,park/bahçe/oyun alanları ve yaya trafiğine sahip yürüyüş yolları işlevleri için idealdir.

3. Paralel Kemer veya Barrel Tonoz Form

Bu simetrik kavisli paralel kemer tasarımları, geniş açıklıklı spor sahaları ya da  giriş kanopisi  gibi daha küçük alanlarda kapama sağlayan, son derecede işlevsel bir formdur.

Açıklıklara bağlı olarak statikte seçilen beşik tonoz sistemi, tasarımın simetrik doğası ve malzemelerin verimliliğiyle, toplam bütçede yarattığı ekonomik avantajlar nedeniyle bir projeye asma germe membran sistemini neden dahil etmemiz gerektirdiğini bizlere açıklamaktadır.

4. Halat Taşıyıcılı Örtü Sistemi

Tipik olarak stadyumlarda, avlu üst örtülerinde ve  avmlerde bulunan bina arası alanların üst kapamalarında tercih edilir. Çatı örtüsü altında bulunan alanda, tasarımsal bağlamda taşıyıcı kolonların olmaması gerektiği işlevlerde büyük avantaj sağlar. Halat ağı veya ızgara halat yapıları, hafif yapılar mimarisi için tasarımda verimli bir çözümdür.

Asma Germe Yapıların Avantajları

  • Güneş, yağmur, rüzgar şartlarında koruma sağlaması
  • Opak,yarı opak ve saydam alternatiflerinin olması
  • Hafiflik ve dayanımsal anlamda taşıyıcı sistem tasarımında çok fazla form çeşitliliği sağlaması,
  • Etkileyici ve modern tasarım sağlarken inşaat yapım süresinin minimumda olması,
  • Geniş açıklıklar geçebilme kabiliyeti,
  • Geri dönüştürülebilirlik ve Çevre dostu olması
  • Tüm bina teknolojileri (çelik, alüminyum, cam, çimento, taş) ile beraber çalışabilmesi,
  • Bakım-onarım kolaylığı  ve kullanım ömrü